Wczesne wspomaganie rozwoju to specjalistyczne zajęcia, z których skorzystać mogą potrzebujące go dzieci do czasu rozpoczęcia nauki w szkole.
Wczesne wspomaganie rozwoju: co to jest?
Wczesne wspomaganie rozwoju (WWR) to specjalistyczne zajęcia, których celem jest wspieranie rozwoju dziecka we wszystkich sferach jego funkcjonowania. Zajęcia w ramach WWR prowadzone mogą być przez różnych specjalistów, bo zarówno przez psychologów, jak i pedagogów oraz przez logopedów. Dokładny wybór zajęć uzależniony jest od potrzeb dziecka.
Głównymi zadaniami specjalistów WWR są:
-
wspieranie rodziców dzieci objętych programem WWR, pomoc w zaakceptowaniu trudnej dla nich sytuacji, udzielanie informacji o dziecku i jego trudnościach, przygotowanie materiałów z ćwiczeniami, które rodzic może wykonywać z dzieckiem w domu;
-
diagnoza funkcjonalna dziecka w zakresie funkcji poznawczych i społecznych oraz poznanie jego mocnych i słabych stron, przeprowadzona na podstawie badań diagnostycznych, obserwacji i wywiadu z opiekunem dziecka;
-
opracowanie indywidualnego programu pomocy dziecku; program ten powinien być dopasowany do możliwości dziecka i uwzględniać wiele różnych oddziaływań terapeutycznych.
Przygotowując program pomocy, specjaliści sugerują się normami rozwojowymi i określają, jakie umiejętności powinno posiadać dziecko, aby uznać, że jego rozwój przebiega w sposób normatywny dla wieku. W przypadku stwierdzenia, że jakiś obszar/ obszary nie rozwijają się prawidłowo, są one przedmiotem oddziaływań WWR.
Do oddziaływań tych mogą należeć:
-
wspomaganie aktywności społecznej:
-
wdrażanie do prawidłowego funkcjonowania w grupie,
-
kształtowanie zachowań społecznych,
-
angażowanie i zachęcanie do czynnego uczestnictwa w życiu grupy,
-
zachęcanie do inicjowania i uczestniczenia we wspólnych zabawach z rówieśnikami,
-
kształtowanie umiejętności dostosowywania się do obowiązujących zasad społecznych,
-
zwiększanie kompetencji społecznych i umiejętności adaptacyjnych,
-
kształtowanie wizualizacji zasad i oczekiwań społecznych,
-
zwiększenie regulacji i samoświadomości emocjonalnej,
-
praca nad regulacją zachowań;
-
-
wspomaganie aktywności językowej:
-
wzbogacenie słownictwa czynnego i biernego,
-
ćwiczenia koncentracji,
-
ćwiczenia uwagi słuchowej i wzrokowej,
-
rozwijanie rozumienia języka,
-
poszerzenie funkcji używania komunikatów słownych,
-
nauka budowania dłuższych wypowiedzi,
-
nauka rozumienia pytań,
-
kształtowanie umiejętności dialogu,
-
stymulacja rozwoju zabaw tematycznych, językowych i zabaw z regułami;
-
-
wspomaganie aktywności poznawczej:
-
wspomaganie kształtowania zdolności zapamiętywania,
-
kształtowanie zdolności myślenia abstrakcyjnego,
-
wspomaganie przetwarzania wzrokowo-przestrzennego,
-
wspomaganie przetwarzania bodźców sensorycznych,
-
wspieranie umiejętności koncentracji uwagi,
-
pomoc w rozwijaniu mocnych stron i zainteresowań,
-
stymulacja poznania wielozmysłowego.
-
Ponadto w przypadku dzieci, u których stwierdza się zaburzenia psychoruchowe (duża i mała motoryka) lub zaburzenia będące wynikiem nieprawidłowości w rozwoju sensorycznym (zdolności związane ze zmysłem wzroku, słuchu, dotyku), oddziaływania WWR skupiają się na wyrównaniu deficytów w tych obszarach.
Które dzieci mogą skorzystać z WWR?
Wczesne wspomaganie rozwoju przysługuje tym dzieciom, u których stwierdzone zostanie opóźnienie rozwoju. Mówiąc konkretnej, wśród problemów, których stwierdzenie bywa wskazaniem do WWR, wymienić można przede wszystkim:
- zaburzenia ze spektrum autyzmu,
- niepełnosprawność intelektualną,
- opóźnienie rozwoju mowy,
- opóźnienie rozwoju ruchowego,
- znaczne wady wzroku,
- deficyty słuchu.
Dzieci mogą korzystać z WWR od momentu stwierdzenia u nich nieprawidłowości rozwojowych do chwili rozpoczęcia przez nie nauki w szkole. Istotne jest, aby oddziaływania terapeutyczne wdrażać możliwie jak najwcześniej: im szybciej zostaną one rozpoczęte, tym większe stają się szanse na to, że uda się zniwelować deficyty rozwojowe u dziecka.
Co zrobić, aby dziecko mogło korzystać z WWR?
Do tego, aby dziecko mogło korzystać z wczesnego wspomagania rozwoju, konieczne jest posiadanie orzeczenia o potrzebie WWR. Takie orzeczenie uzyskać można w poradni psychologiczno-pedagogicznej (PPP).
WWR to pomoc nie tylko dla dziecka
Wczesne wspomaganie rozwoju pomaga nie tylko dziecku, ale i jego rodzinie. Opiekunom zapewniana jest chociażby psychoedukacja, której istotą jest wyjaśnianie, skąd mogą brać się występujące u malucha trudności, a także informowanie o tym, jak rodzice powinni reagować w razie przejawiania przez ich pociechę nieprawidłowych zachowań.