Relaksacja jest procesem polegającym na stopniowym wyciszeniu aktywności umysłu i rozluźnieniu mięśni. Techniki relaksacyjne pomagają uspokoić i wyciszyć dziecko, wpływają na koncentracje uwagi, pomagają pokonać stres:
- Trening Jacobsona
Trening ten polega na napinaniu i rozluźnianiu mięśni przy świadomym i miarowym oddychaniu
Trening relaksacyjny Jacobsona podzielony jest na dwa etapy: metodę relaksacji stopniowej oraz zróżnicowanej. Relaksacja stopniowa polega na nauce napinania po kolei poszczególnych, pojedynczych gryp mięśni, a relaksacja zróżnicowana oparta jest na technice napinania tylko określonej grupy mięśni potrzebnej do wykonania danej czynności.
Relaksacja Jacobsona ma niezwykle korzystny wpływ na układ nerwowy. Korzystnie wpływa na zmniejszenie napięcia emocjonalnego, pozwala zniwelować poziom lęku, odprężyć się i wyciszyć.
- Trening autogenny Schultza
Technika relaksacyjna polegająca na wprowadzeniu ciała w stan głębokiego odprężenia za pomocą autosugestii.
Trening autogenny Schultza złożony jest z sześciu faz lub elementów: uczucie ciepła, regulacja pracy serca,uczucie ciężaru,regulacja swobodnego oddychania
Uczucie chłodu na czole i uczucie ciepła w splocie słonecznym.
Celem treningu autogennego Shultza jest nauczenie osoby biorącej udziała w zajęciach umiejętności swobodnego przyjęcia odpowiedniego stanu lub postawy(koncentracji, bierności, umiejętności sterowania organizmem). Ta technika relaksacyjna zalecana jest między innymi w terapii dzieci z nadpobudliwością psychoruchową.
- Wizualizacja
Wizualizacja to popularna technika relaksacyjna, która polega na użyciu wyobraźni aby osiągnąć bardziej zrelaksowany stan umysłu ( skoncentrowanie się na konkretnym obrazie, np. ogród, plaża, las itp.). Podczas relaksacji dziecko powinno skupić się na szczegółach: dźwiękach zapachach, kolorach
Regularne korzystanie z wizualizacji. Wizualizacja pomaga uspokoić umysł, rozładować napięcie i zredukować poziom stresu.
- Metoda M.Ch. Knillów-wykształca świadomość własnego ciała, uczy prawidłowego odbioru bodźców oraz współpracy z bliską osobą, z którą wykonuje ćwiczenia
Głównym założeniem tej metody jest stwierdzenie, że rozwój człowieka zależny jest od umiejętności do nabywania, organizowania i wykorzystywania wiedzy o samym sobie. Zależy także od tego, w jaki sposób ludzie poznają swoje ciało i uczą się jak go używać. Jest to gotowa propozycja postępowania terapeutycznego z osobami z niepełnosprawnościami.
Metoda została opracowana przez Mariannę i Christophera Knillów. Autorzy podzielili metode na programy:
- Program wprowadzający
- Program I
- Program II
- ProgramIII
- Program IV
- Program specjalny
Każdy z programów zachęca do ruchu i nawiązywania kontaktu z drugim człowiekiem. Program wprowadzający zaznacza ramy, w których będą odbywać się zajęcia. Program specjalny jest przeznaczony dla dzieci z niepełnosprawnością ruchową. Programy I i II angażują kolejno górne i dolne części ciała. Programy III oraz IV to ćwiczenia, które wymagają od dzieci koordynacji wzrokowo- ruchowej, świadomości społecznej. Wszystkie programy opierają się na poznawaniu i doświadczaniu przez dziecko różnych rodzajów aktywności, takich jak kołysanie, wymachiwanie rękoma, zginanie i rozprostowywanie rąk, pocieranie dłoni, zaciskanie i otwieranie dłoni, poruszanie nogami oraz palcami u stóp, a także na dostosowaniu tych ruchów do akompaniamentu muzyki, która stanowi podstawę do kontaktu z niepełnosprawnymi dziećmi
Program Aktywności Knill’ów można wykorzystywać do pracy z każdą grupą wiekową, o różnym poziomie intelektualnego rozwoju oraz z różnymi rodzajami niepełnosprawności fizycznej. Program wprowadzający, który prezentuje niektóre aktywności z Programu I, przeznaczony jest dla małych dzieci i osób hiperaktywnych. Program Specjalny, adresowany do osób ze znaczną niepełnosprawnością ruchową, stanowiący kompilację Programu I i II. Jest to najdłużej trwający program, dający dużą ilość czasu na każdą aktywność oraz przygotowanie się do niej. Jego głównymi celami są rozwój kontaktów społecznych, zachęcenie do nawiązywania interakcji z drugim człowiekiem, zwiększenie świadomości swojego ciała oraz doświadczanie swojego ciała w ruchu. Program Pierwszy, koncentruje się na ćwiczeniach górnej partii ciała. Program Drugi koncentrujący się na ćwiczeniach dolnej partii ciała. Program Trzeci wymaga od uczestnika większej sprawności i koordynacji ruchowej, a także uwagi. Programu Czwarty – najtrudniejszy – gdzie dużą rolę odgrywa już własna inicjatywa dziecka (np. taniec).
Cele zajęć relaksacyjnych:
- głębokie wyciszenie i relaksacja
- stabilność emocjonalna, większe poczucie własnej wartości
- zmniejszenie produkcji hormonu stresu (adrenalina i kortyzol), uruchamia natomiast produkcję endorfin (hormonu szczęścia)
- lepszy kontakt z własnym ciałem i jego regeneracja
- wyrównywanie oddechu, unormowanie ciśnienia tętniczego, spadek napięcia mięśniowego
- pomaga w lęku napadowym, w fobiach, depresji, bólach głowy, bezsenności
Grupa docelowa: dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz w młodszym wieku szkolnym, terapia indywidualna i grupowa dostosowana do możliwości rozwojowych dziecka